Μεγάλη αύξηση δαπανών των νοικοκυριών για φροντιστήρια, όξυνση των εκπαιδευτικών ανισοτήτων, τραγικές εργασιακές συνθήκες καταγράφει το ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ μετά από έρευνα σε συνεργασία με την Metron Analysis για τον οργανωμένο φροντιστηριακό χώρο. Πρόκειται για την πρώτη αναλυτική ερευνητική παρέμβαση που γίνεται στη χώρα και τα ευρήματα έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον τόσο εκπαιδευτικά/ερευνητικά όσο και για τα εργασιακά ζητήματα του χώρου.
Τα προβλήματα και οι αδυναμίες του εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά και οι αυξημένες ανάγκες των εργαζόμενων γονέων έχουν οδηγήσει σε έκρηξη των δαπανών για φροντιστήρια.
Εντυπωσιακά είναι τα στοιχεία για τη φροντιστηριακή υποστήριξη στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, τα λεγόμενα Κέντρα Μελέτης, που γνωρίζουν τεράστια αύξηση την τελευταία δεκαετία και για τα οποία δεν υπάρχει ακόμη ούτε καν ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας!
Πιο συγκεκριμένα:
-Τα ελληνικά νοικοκυριά το 2023 δαπάνησαν συνολικά σχεδόν 614 εκατ. € για φροντιστήρια γενικής εκπαίδευσης. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 16,2% των δαπανών τους για αγαθά και υπηρεσίες εκπαίδευσης και στο 0,7% της συνολικής καταναλωτικής τους δαπάνης. Η δαπάνη αυτή ενώ από το 2013 έως το 2020 παρουσιάζει μια φθίνουσα πορεία, την τελευταία διετία (2021-2023) καταγράφει μια απότομη αύξηση της τάξης του 36% (σε σταθερές-αποπληθωρισμένες τιμές).
-Το 4,2% των δαπανών για φροντιστήρια γενικής εκπαίδευσης αφορά στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Εντυπωσιακό είναι ότι η δαπάνη αυτή έχει 4πλασιαστεί: από 5,9 εκατ.€ το 2013 έχει ανέλθει σε 26,1 εκατ.€ το 2023, γεγονός που αποδίδεται στην ανάπτυξη των Κέντρων Μελέτης τα τελευταία χρόνια.
-Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση απορροφά τη συντριπτική πλειονότητα των δαπανών για φροντιστήρια (94,6%), φτάνοντας στα 580,9 εκατ.€. Αυτή η κατανομή αντανακλά, φυσικά, την αυξημένη ζήτηση για υποστήριξη μαθητών στην κρίσιμη βαθμίδα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όπου λαμβάνει χώρα η προετοιμασία για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Παρότι η συγκεκριμένη δαπάνη παρουσίαζε πτωτική τάση έως το 2020, την τελευταία διετία (2021-2023) αυξήθηκε κι αυτή σημαντικά (+35,5%).
-Οι δαπάνες για φροντιστήρια τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ανέρχονται σε 7,2 εκατ.€, αντιπροσωπεύοντας μόλις το 1,2% των συνολικών δαπανών για φροντιστήρια. Παρά τις μικρές διακυμάνσεις, παραμένουν σε σχετικά σταθερά περίπου επίπεδα καθ’ όλη τη δεκαετία.
Ποιες είναι οι απόψεις γονέων και μαθητών για τα φροντιστήρια;
Οι απόψεις το γονέων και των νέων για τον κύριο ρόλο των φροντιστηρίων σχεδόν ταυτίζονται, με έναν στους τρεις να θεωρεί πως ο κύριος ρόλος των φροντιστηρίων γενικής παιδείας στη χώρα μας είναι να καλύπτουν την αδυναμία του σχολείου να βοηθήσει τα παιδιά για τις πανελλήνιες εξετάσεις ή να διδάξει με επάρκεια τα μαθήματα γενικής παιδείας.
Το 39% των γονέων και το 37% των νέων θεωρούν τα φροντιστήρια ως συμπληρωματικά προς το σχολείο. Οι γονείς και οι νέοι συμφωνούν ότι τα φροντιστήρια βοηθούν στην προετοιμασία για τις πανελλαδικές εξετάσεις, με το 74% των γονέων και το 68% των νέων να το υποστηρίζουν.
Εξαιρετικά ενδιαφέρον (και πηγή προβληματισμού) είναι το γεγονός ότι ένα σημαντικό ποσοστό θεωρεί πως το φροντιστήριο υποκαθιστά το σχολείο (1 στους 5 γονείς και 1 στους 4 νέους).
Τι λένε οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται σε φροντιστήρια;
Η έρευνα αποκαλύπτει την σκληρή εργασιακή πραγματικότητα των εκπαιδευτικών που εργάζονται σε φροντιστήρια γενικής παιδείας (Φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης και Κέντρα Μελέτης).
Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να ανταπεξέλθουν σε συνθήκες χαμηλών αποδοχών και πιεστικών απαιτήσεων, με ωράρια εξαντλητικά που ξεπερνούν μάλιστα τις αμειβόμενες ώρες διδασκαλίας, καθώς η προετοιμασία του μαθήματος παραμένει μη αμειβόμενη εργασία.
Παράλληλα, εντοπίζονται σοβαρά ζητήματα αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας, καθώς και παραβιάσεις βασικών εργασιακών δικαιωμάτων, όπως η μη καταβολή δώρων και επιδομάτων.
Η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και οι ελλιπείς έλεγχοι επιτρέπουν τη διατήρηση αυτών των συνθηκών, ενώ η εύκολη αντικατάσταση των εκπαιδευτικών από νεότερους συναδέλφους με χαμηλότερες αποδοχές εντείνει την επισφάλεια στον κλάδο.
Η έρευνα αναδεικνύει, επίσης, βασικούς άξονες βελτίωσης των εργασιακών συνθηκών, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται: Καλύτερες αμοιβές και αποζημίωση της εργασίας που πραγματοποιείται εκτός της αίθουσας διδασκαλίας. Συνεχόμενο ωράριο εργασίας. Ενίσχυση της κρατικής εποπτείας. Επαναφορά συλλογικών διαπραγματεύσεων
