Τα ξημερώματα της Κυριακής (30/3), με την αλλαγή ώρας και την εφαρμογή της θερινής, οι λάτρεις του ύπνου «χάνουν» 60 λεπτά απόλαυσης.
Στις 3 π.μ. οι δείκτες των ρολογιών θα γυρίσουν μία ώρα μπροστά και θα δείξουν 04:00. Η θερινή ώρα θα διατηρηθεί μέχρι την 26η Οκτωβρίου 2025, εννοείται ημέρα Κυριακή, οπότε και θα επανέλθει η χειμερινή.
Η αλλαγή ώρας γίνεται τα ξημερώματα της τελευταίας Κυριακής του Μαρτίου (για την εφαρμογή της θερινής) και του Οκτωβρίου (για την εφαρμογή της χειμερινής), όπως συνηθίζεται τα πολλά τελευταία χρόνια.
Γιατί πολλοί ειδικοί θεωρούν ανθυγιεινή την αλλαγή ώρας
Στην Ελλάδα, η αλλαγή της ώρας εφαρμόστηκε για πρώτη φορά δοκιμαστικά το 1932, από τις 6 Ιουλίου έως την 1η Σεπτεμβρίου εκείνου του έτους, με τα ρολόγια να τίθενται μία ώρα μπροστά.
Η επίσημη καθιέρωση του μέτρου έγινε αργότερα, με σκοπό την εναρμόνιση με τις ευρωπαϊκές πρακτικές και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Ωστόσο, πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το μπρος – πίσω των ρολογιών δημιουργεί προβλήματα υγείας και πρέπει να καταργηθεί, ενώ οι υπόλοιποι διαφωνούν σε κάτι τέτοιο.
Ο Χοσέ Μαρια Μαρτίν-Ολαγιά, φυσικός στο Πανεπιστήμιο της Σεβίλλης, υποστηρίζει ότι οι εποχιακές αλλαγές ρολογιού αποτελούν μια πρακτική λύση σε ένα ευρύτερο πρόβλημα: στη συμφιλίωση του σταθερού, βασισμένου στο ρολόι, χρονοδιαγράμματος της σύγχρονης ζωής μας με την ώρα ανατολής του ήλιου, που ποικίλλει κατά τη διάρκεια του έτους.
Σύμφωνα με το Science, οι άνθρωποι στις προβιομηχανικές κοινωνίες προσάρμοζαν φυσικά τις δραστηριότητές τους όλο τον χρόνο, με βάση το διαθέσιμο ηλιακό φως (νωρίτερα η ανατολή το καλοκαίρι και αργότερα το χειμώνα). Αντίθετα, στον σύγχρονο κόσμο συγχρονίζουν τα ρολόγια τους σε τεράστιες γεωγραφικές περιοχές και τηρούν αυστηρούς χρόνους έναρξης της δουλειάς ή του σχολείου, ανεξάρτητα από την εποχή.
Ο Μαρτίν-Ολαγιά υποστηρίζει ότι αυτές οι συνθήκες δημιουργούν αναντιστοιχίες μεταξύ της διάρκειας της ημέρας, των φυσικών κιρκάδιων ρυθμών του σώματος και του κοινωνικού ρολογιού, οι οποίες είναι πιο έντονες πιο κοντά στους πόλους, όπου η ανατολή του ηλίου και η διαθεσιμότητα φωτός μπορεί να διαφέρουν δραματικά κατά τη διάρκεια του έτους.
Η Ρωσία, η Τουρκία, το Ιράν, το Μεξικό και η Βραζιλία -μεταξύ άλλων χωρών- έχουν καταργήσει την αλλαγή της ώρας. Στη Χιλή, μόνο το πιο πολικό Región de Magallanes, μπόρεσε να βάλει τέλος στο καθιερωμένο πρότυπο.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις ΗΠΑ η πρόταση να καταργηθεί η θερινή ώρα δεν κατάφερε να περάσει, αν και ο Ντόναλντ Τραμπ είναι υπέρ του να καθιερωθεί η μια από τις δυο. Μάλιστα, από τον περασμένο Ιανουάριο έχει ήδη πέσει στο τραπέζι της Γερουσίας η πράξη νομοθετικού περιεχομένου «Sunshine Protection Act of 2025».
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, βέβαια, υπάρχουν και κάποιοι κάτοικοι που δεν ασχολούνται με την αλλαγή ώρας: αυτοί της Αριζόνα και της Χαβάης, καθώς έχουν καθιερώσει μια μόνιμη τυπική ώρα. Κάτι παρόμοιο ισχύει και για το Πουέρτο Ρίκο, το Γκουάμ και τους Παρθένους Νήσους.
Ορισμένοι νομοθέτες προτείνουν να καθιερωθεί η θερινή ώρα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, αλλά οι ερευνητές που ασχολούνται με τον ύπνο, αντιδρούν και υποστηρίζουν ότι τα εξαιρετικά σκοτεινά πρωινά και τα εξαιρετικά φωτεινά βράδια θα διαταράξουν επικίνδυνα τη ρουτίνα των ανθρώπων. Αντίθετα, πολλοί ιατρικοί και επιστημονικοί οργανισμοί υποστηρίζουν την καθιέρωση της τυπικής (χειμερινής) ώρας όλο τον χρόνο.
Ποιος θεωρείται «νονός» της αλλαγής ώρας
Η ιδέα αλλαγής της ώρας πιστώνεται αρχικά στον Μπέντζαμιν Φράνκλιν, ο οποίος -σύμφωνα με μια έκδοση του 1784 του Journal de Paris- έγραψε: «Η πόλη του Παρισιού θα μπορούσε να εξοικονομεί ένα τεράστιο χρηματικό ποσό κάθε χρόνο με την εκμετάλλευση της ηλιοφάνειας αντί της χρήσης κεριών».
Ωστόσο, ο ένας από τους εθνοπατέρες των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής στην πραγματικότητα δεν ανέφερε την αλλαγή των ρολογιών, απλώς πρότεινε οι άνθρωποι να συντονίζουν καλύτερα τα ωράρια ύπνου και ξύπνιου με την ανατολή / δύση του ηλίου.
Η Βιομηχανική Επανάσταση έθεσε τις βάσεις για να γίνει η ιδέα του πραγματικότητα, αλλά όχι τόσο ομαλά όσο θα περίμενε κανείς. Για μεγάλο μέρος του 19ου αιώνα, η ώρα ρυθμιζόταν σύμφωνα με τον ήλιο και τους ανθρώπους που ρύθμιζαν τα ρολόγια σε κάθε πόλη και κωμόπολη, δημιουργώντας σωρεία αντιφάσεων με τοπικά καθιερωμένες «ηλιακές ώρες».
Αυτό προκάλεσε προβλήματα στις σιδηροδρομικές εταιρείες που προσπαθούσαν να μεταφέρουν επιβάτες και εμπορεύματα εγκαίρως, καθώς κανείς δεν συμφωνούσε στο τι ώρα ήταν, γιατί μπορεί στη Νέα Υόρκη να ήταν 12:00 και ταυτόχρονα στη Βοστώνη 12:15 (για παράδειγμα).
Στη δεκαετία του 1840, οι σιδηρόδρομοι στη Βρετανία υιοθέτησαν συγκεκριμένες ώρες για να μειώσουν τη σύγχυση και ακολούθησαν οι αμερικανικές εταιρείες, σε μία προσπάθεια να αποφύγουν την ομοσπονδιακή παρέμβαση.
Στη Βόρεια Αμερική, μια συμμαχία επιχειρηματιών και επιστημόνων αποφάσισε για τις ζώνες ώρας και το 1883 οι σιδηρόδρομοι των ΗΠΑ και του Καναδά υιοθέτησαν τέσσερις (Ανατολική, Κεντρική, Ορεινή και Ειρηνική) για να απλοποιήσουν τις υπηρεσίες τους.
Η θερινή ώρα εισήχθη αρχικά στις ΗΠΑ το 1918, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, από τον πρόεδρο Τόμας Γούντροου Γουίλσον με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά και περισσότερου ελεύθερου χρόνου το βράδυ. Μετακινώντας τα ρολόγια μια ώρα μπροστά την άνοιξη και το καλοκαίρι, οι άνθρωποι μπορούσαν να εκμεταλλευτούν τη μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας και να σπρώξουν το σκοτάδι μια ώρα αργότερα.
