Η 28η Οκτωβρίου είναι εθνική επέτειος στην Ελλάδα και καθιερωμένη ως ημέρα του «ΟΧΙ», όταν δηλαδή ο ελληνικός λαός αρνήθηκε να παραδοθεί δίχως μάχη στα ιταλικά στρατεύματα του Άξονα.
Χιλιάδες εκδηλώσεις πραγματοποιούνται κάθε χρόνο σε όλη την Ελλάδα, ενώ εκατομμύρια Έλληνες αισθάνονται χαρά. Παρόλα αυτά, δημιουργούνται τα εξής ερωτήματα. Γιατί η Ελλάδα γιορτάζει την είσοδο στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και όχι το τέλος του;
Γνωρίζει κανείς τι γιορτάζουμε κάθε χρόνο στις 28 Οκτωβρίου, ή έχει κρυφτεί η αλήθεια στο «χρονοντούλαπο» της ιστορίας;
Η πρώτη γιορτή της 28ης Οκτωβρίου
Η πρώτη επέτειος του «ΟΧΙ» πραγματοποιείται για πρώτη φορά το 1941, στα χρόνια της Κατοχής, στο κεντρικό κτίριο και στον προαύλιο χώρο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκεί γίνονται πολλές ομιλίες από τους φοιτητές, ενώ μιλάει για την επέτειο ο καθηγητής Κωνσταντίνος Τσάτσος.
Μάλιστα, αρνείται να κάνει μάθημα την ημέρα της επετείου με αποτέλεσμα να απολυθεί από το Πανεπιστήμιο.
Η δεύτερη επέτειος γίνεται τον Οκτώβριο του 1942 στην Πλατεία Συντάγματος με πρωτοβουλία των οργανώσεων ΕΠΟΝ και ΠΕΑΝ. Παρά τον φόβο για βίαιη αντίδραση των κατοχικών δυνάμεων, δεν δημιουργούνται επεισόδια.
Παράλληλα, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις και διαδηλώσεις εκείνη την ημέρα σε άλλες πόλεις.
Παρόλα αυτά, δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για την επέτειο της επόμενης χρονιάς. Σύμφωνα με τον Ηλία Βενέζη, η 28η Οκτωβρίου του 1943 γιορτάζεται στο κτίριο της Εθνικής Τράπεζας, στην πλατεία Κοτζιά.
Οι Γερμανοί όμως έχουν αναλάβει στην αστυνόμευση και υποχρεώνουν όσους συμμετέχουν στην επέτειο, να σταθούν με τα χέρια ψηλά μέχρι το βράδυ, ενώ στέλνουν περίπου είκοσι άτομα σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, με κάποιους να μην επιστρέφουν ποτέ.
Η επισημοποίηση του «ΟΧΙ»
Η επίσημη επέτειος του «ΟΧΙ» γιορτάζεται στις 28 Οκτωβρίου 1944 με παρέλαση ενώπιον του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου. Επίσης, η Εκκλησία της Ελλάδος αποφασίζει το 1952, να μεταφέρει από την 1η Οκτωβρίου τη γιορτή της Αγίας Σκέπης στις 28 Οκτωβρίου, με το αιτιολογικό ότι η Παναγία βοήθησε τον Ελληνικό Στρατό στον πόλεμο της Αλβανίας.
Παρόλα αυτά, στο τέλος του Β΄ΠΠ δημιουργείται το εξής ερώτημα, τι γιορτάζεται δηλαδή εκείνη την ημέρα. Ο λαός τιμάει όσους έχυσαν το αίμα τους στα βουνά της Αλβανίας και στην Εθνική Αντίσταση, ενώ το κράτος αναγνωρίζει μόνο τους πρώτους και τους στρατιώτες που δραπέτευσαν στο Κάιρο.
Μάλιστα, ο εμφύλιος πόλεμος και το γεγονός πως συνεργάτες των Γερμανών στελεχώνουν εκείνη την περίοδο το ελληνικό κράτος δεν αφήνει πολλά περιθώρια ελιγμών.
Η κυρίαρχη ιδεολογία αρχικά θέλει να γιορτάζεται η είσοδος της Ελλάδας στο πόλεμο, ενώ μετέπειτα αναγνωρίζονται ελάχιστες αντιστασιακές οργανώσεις, οι οποίες ανήκαν ως επί το πλείστον στη δεξιά.
Τα πράγματα αλλάζουν όμως από την μεταπολίτευση κι έπειτα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου με το ΠΑΣΟΚ αναγνωρίζει την Εθνική Αντίσταση το 1982 με το Νόμο 1285 και πλέον γίνονται επίσημες αναφορές για την αντάρτικη δράστη στη Κατοχή κατά τους εορτασμούς της 28ης Οκτωβρίου.
80 χρόνια μετά την 28η Οκτωβρίου του 1940 παραμένει όμως το ερώτημα. Τελικά τιμάται η συμμετοχή της Ελλάδας στον πιο αιματηρό πόλεμο της ανθρώπινης ιστορίας, η αντίσταση ενός έθνους στον εκάστοτε κατακτητή ή αποτελεί μια αφορμή για διασκέδαση και εθνικές φανφάρες;
