Αναταράξεις στον χώρο του Πολιτισμού έχει προκαλέσει η διακεκριμένη ακαδημαϊκός και βυζαντινολόγος, Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ, που υποστηρίζει ότι ο Μέγας Αλέξανδρος είναι θαμμένος στη Βεργίνα σε αντίθεση με ό,τι θεωρείται, δηλαδή πως εκεί έχει βρεθεί ο τάφος του Φιλίππου Β’, δηλαδή του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Συγκεκριμένα, σε σχετική συνέντευξή της στην εκπομπή «Prime» της ΕΡΤ που παραχώρησε τη Δευτέρα (18/12), η Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ ανέφερε: «Όταν ο Ανδρόνικος μίλησε για τον Φίλιππο, του είπα: “Βρε Μανόλη”, με τον οποίο ήμουνα φίλη, “πώς είναι δυνατόν άγαλμα βασιλέως βασιλεύοντος, δηλαδή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, να είναι μέσα σε τάφο;”. Γιατί το βρήκε το ελεφαντοστούν άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου μέσα στον τάφο, τον λεγόμενο του Φιλίππου. Και ο Ανδρόνικος μου απάντησε: “Βρε Ελένη, ο Αλέξανδρος είναι θαμμένος στην Αλεξάνδρεια. Τελεία και παύλα”».
Εν συνεχεία, η ίδια πρόσθεσε: «Ε, ούτε με ένοιαξε. Έκανα τις δουλειές μου στο Βυζάντιο. Όταν βρήκανε την Αμφίπολη και ψάχνανε στην Αμφίπολη τον τάφο του Αλεξάνδρου, αναρωτήθηκα γιατί εφόσον είναι στην Αλεξάνδρεια, τον ψάχνετε; Λοιπόν, όλα τα κείμενα και είναι καμιά εικοσαριά, αναφέρονται στον τάφο του Αλεξάνδρου στην Αλεξάνδρεια. Όλα είναι τουλάχιστον δύο τρεις αιώνες μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου. Σαν ιστορικός που είμαι, έπιασα τα κείμενα αυτά και είδα ότι το ένα σχεδόν αντιγράφει το άλλο και εφόσον τον ζητάνε στην Αμφίπολη, σκέφτηκα ίσως να ψάξουμε μήπως είναι αλλού».
Τα επιχειρήματα της Αρβελέρ για τον τάφο του Μ. Αλεξάνδρου
Μάλιστα, η ιστορικός και παρέθεσε τα επιχειρήματα, στα οποία βασίζει την άποψή της πως στη Βεργίνα είναι θαμμένος ο Μ. Αλέξανδρος και όχι ο Φίλιππος Β’.
Αυτά είναι τα εξής:
1. Αγαλμάτιο του Αλεξάνδρου μέσα στον τάφο του Φιλίππου, βασιλεύς βασιλεύων εν τάφω. Νομίζω ότι είναι σπάνιο πράγμα.
2. Στη ζωφόρο του τάφου του λεγόμενου του Φιλίππου, στο κέντρο βρίσκεται ο Αλέξανδρος, έφιππος, στεφανωμένος τελείως με βασιλικό τρόπο […] Στη ζωφόρο ο Αλέξανδρος είναι στη μέση μιας παραστάσεως κυνηγίου και στις γωνιές είναι κυνηγοί με καπέλα, τα οποία είναι περσικά. Άρα η η εικονογράφηση αυτή είναι μετά (την εκστρατεία), άρα δεν μπορεί να είναι του Φιλίππου.
3. Επάνω στο νεκροκρέβατο του λεγόμενου Φιλίππου υπάρχει ένας Σάτυρος και ένας Διόνυσος. Από πού και ως πού και γιατί; Και γιατί στον Αλέξανδρο; Εξηγούμαι. Ο Αρριανός γράφει ότι όταν ο Αλέξανδρος έφτασε μπρος στην Τύρο, βρήκε τέτοια αντίσταση που ήταν έτοιμος να την εγκαταλείψει. Και το βράδυ, λέει στον ύπνο του, βλέπει έναν Σάτυρο και ως μαθητής του Αριστοτέλη κατάλαβε Σά-Τυρος. Μένει και παίρνει την Τύρο.
Ακόμα, η Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ ανέφερε: «Μετά, όταν [σ.σ. ο Μ. Αλέξανδρος] πια κατέκτησε τον κόσμο και σχεδόν τρελάθηκε, έστειλε διαταγή στην Ελλάδα να τον κάνουν θεό, όπως τον είχαν κάνει οι Αιγύπτιοι για τον Άμμωνα. Οι μεν Λακεδαιμόνιοι είπανε αφού θέλει να γίνει θεός, ας τον κάνουμε να ξεμπερδεύουμε. Οι Αθηναίοι, όμως, άρχισαν ολόκληρη κουβέντα και επειδή κάποιος από τους φίλους του Αλεξάνδρου τούς είπε ότι όποιος κρατάει τον ουρανό, χάνει τη γη, φοβήθηκαν μη χάσουν τον τόπο τους και τον κάνανε τι; Τον κάνανε Διόνυσο. Και τότε ο Διογένης ο Κυνικός βγήκε στην αγορά και φώναζε: “Αν κάνετε αυτόν Διόνυσο, εμένα να με κάνετε Σέραπη. Άρα έχομε Διόνυσο και Σάτυρο στο νεκροκρέβατο που δεν μπορεί ποτέ να είναι του Φιλίππου. Δεν υπάρχει κανένας λόγος και εξηγώ για ποιους λόγους είναι στο νεκροκρέβατο του Αλεξάνδρου».
Επιμένει στις δηλώσεις της η Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ
Στο δεύτερο τεύχος των «Τετραδιών Πολιτισμού» και στον δημοσιογράφο, Κώστα Λασκαράτο, η Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ εξέφρασε εκ νέου τη βεβαιότητά της πως ο Μ. Αλέξανδρος και όχι ο Φίλιππος ο Β΄, είναι θαμμένος στη Βεργίνα.
Ερωτηθείσα για αυτή την άποψή της, η διακεκριμένη ακαδημαϊκός είπε ότι δεν είναι διαφορετική από των ξένων αρχαιολόγων, αλλά από των Ελλήνων αρχαιολόγων, προσθέτοντας το εξής: «Οι ξένοι σχεδόν ποτέ δεν δεχτήκανε ότι ο τάφος είναι του Φιλίππου του Β’. Μιλήσανε για τον Φίλιππο τον Αρριδαίο. Γιατί όλοι είναι πεπεισμένοι πως ο Αλέξανδρος είναι θαμμένος στην Αλεξάνδρεια. Από πού; Έπρεπε να ανοίξουμε όλες τις πηγές που μιλάνε για τον Μέγα Αλέξανδρο και την ταφή του να δούμε τι γίνεται».
Ακόμα, η ίδια συμπλήρωσε: «Όταν ο Μανόλης Ανδρόνικος, ο οποίος ήταν πολύ φίλος μου, μου είπε ότι βρήκε μέσα στον τάφο του λεγόμενου Φιλίππου το κεφαλάκι του Αλέξανδρου, του είπα: “Είναι δυνατόν Βασιλεύς Βασιλεύων να είναι μέσα σε τάφο;”. Μου απάντησε πως, λόγω των χρονολογιών, ο τάφος θα ήταν ή του Φιλίππου του Β’ ή του Φιλίππου του Αρριδαίου ή του Αλέξανδρου, όμως ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν θαμμένος στην Αλεξάνδρεια, ο Αρριδαίος ουδέποτε πήγε σε μεγάλη εκστρατεία, άρα εκείνος που έμενε ήταν ο Φίλιππος Β’. Όταν, όμως, βρέθηκε η Αμφίπολη, άρχισαν όλοι να λένε πως είναι ίσως ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Τότε είπα: “Αφού ο Αλέξανδρος ετάφη στην Αλεξάνδρεια, τότε πώς μπορεί να λένε πως είναι δικός του ο τάφος στην Αμφίπολη;”. Έτσι, άρχισα εγώ να ψάχνω πού είναι ο Μέγας Αλέξανδρος».
Η Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ παρέθεσε τα επιχειρήματά της αναλυτικά, λέγοντας: «Πρώτον, το ελεφαντοστέινο κεφαλάκι στον τάφο. Δεύτερον, η ζωοφόρος με τον Ιππέα στη μέση, ο οποίος σίγουρα ήταν ο Μεγαλέξανδρος, στεφανωμένος. Στα δυο άκρα της ζωφόρου είναι δύο κυνηγοί, οι οποίοι φορούν καπέλα άρα είναι ένα κυνήγι μετά από την περσική παρουσία του Μέγαλέξανδρου. Άρα τι γίνεται; Η μεγάλη διαφορά μεταξύ της Ευρυδίκης – της γυναίκας του Αρριδαίου του Γ’ – και του Πτολεμαίου με την Ολυμπιάδα, είναι ο τρόπος ταφής της σορού, όταν φθάνει χάρις στον Περδίκα στην Μακεδονία. Προκειμένου να μη γίνει η Ολυμπιάδα θριαμβεύβουσα, η Ευρυδίκη επιλέγει μια διακριτική ταφή. Και η διακριτική ταφή γίνεται στην τύμβο που ξέρουμε».
Επιπλέον, η ίδια σημείωσε: «Όπως και να έχει, κάτι τέτοιο, αν είχε συμβεί, θα αποτελούσε ένα μεγάλο γεγονός. Ακόμα και αν η Ευρυδίκη – όπως λέτε – ήθελε να το κρατήσει χαμηλά, θα συζητούνταν. Θα είχε γραφτεί. Θα είχε ξαναγραφτεί θα υπήρχαν πηγές… Δεν έχουμε τίποτα από τους χρονογράφους της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Όλα τα έχουν καταστρέψει. Διατείνομαι, άλλωστε, άσχετα από όλα αυτά, ότι όταν οι Αμερικάνοι βρήκαν έναν σκελετό στην περιοχή των τύμβων, ο οποίος έχει τραύμα στην κνήμη, όπως ακριβώς ο Φίλιππος ο Β’, είπαν πως αυτός είναι ο Φίλιππος και όχι εκείνος στον λεγόμενο τάφο του Φιλίππου. Πρώτον, ο θώρακας τον οποίο βρήκανε, δεν πάει στον μεγάλο Φίλιππο, ο Αλέξανδρος ήταν μικρόσωμος. Δεύτερον, όλα τα όπλα παραπέμπουν στον οπλισμό του Αλεξάνδρου. Ο Μανόλης [σ.σ. Ανδρόνικος] λέει πως όταν έκανε την προβολή και έδειχνε τα πράγματα στους συναδέλφους του, τους αρχαιολόγους, εκείνοι από κάτω φώναζαν: Αλέξανδρος».
Μάλιστα, η Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ στάθηκε και στο ορυκτό του χουντίτη, υπογραμμίζοντας το εξής: «Ο χουντίτης. Ένα ορυκτό της Αιγύπτου. Τι ζητά πάνω στον σκελετό του λεγόμενου Φιλίππου; Αλλά και κάτι ακόμα που το βρίσκω μόνο εγώ. Δεν το λένε άλλοι. Στο νεκροκρέβατο του λεγόμενου Φιλίππου υπάρχουν δυο ελεφαντοστά. Το ένα δείχνει έναν Σάτυρο και το άλλο τον Διόνυσο. Από τον Αριαννό ξέρουμε πως όταν ο Αλέξανδρος φθάνει προς την Τύρο, δεν μπορεί να την πάρει. Υπάρχει αντίσταση και θέλει να φύγει. Το βράδυ βλέπει στον ύπνο του έναν Σάτυρο και ως μαθητής του Αριστοτέλη – λέει ο Αρριανός – κατάλαβε σα-Τύρος. Η Τύρος δηλαδή, δική σου. Μένει και την παίρνει».
Η Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ, επίσης, είπε: «Μετά, όταν τα πήρε όλα και τρελάθηκε και ο Αλέξανδρος και έστειλε στις ελληνικές πόλεις ένα διάταγμα να τον κάνουν θεό, οι Σπαρτιάτες το δέχτηκαν πως θέλει να γίνει θεός. Οι Αθηναίοι, όμως, είπαν: “Από πού και ως πού;”. Ο Δημάδης, ο οποίος ήταν ένας φίλος του Αλεξάνδρου στην Αθήνα, τους λέει: “Προσέξτε, όποιος φυλάει τον ουρανό, χάνει τη γη”. Φοβούνται οι Αθηναίοι πως θα στείλει κανένα άγημα ο Αλέξανδρος και τον ονόμασαν Διόνυσο. Τότε, ο Διογένης ο Κυνικός βγήκε στην αγορά και είπε: “Αφού κάνατε αυτόν Διόνυσο, εμένα θα με κάνετε Σέραπη». Οπότε, στο νεκροκρέβατο του λεγόμενου Φιλίππου, ένας Διόνυσος και ένας Σάτυρος τι γυρεύουν;».
Τέλος, η ακαδημαϊκός τόνισε: «Επίσης, όλη αυτή η πολυτέλεια, ο χρυσός που βρίσκεται στον τάφο, πού βρέθηκε; Όταν πήγαν για εκστρατεία οι Μακεδόνες, είχαν χρέη. Μόνο χρέη. Πού τον βρήκαν; Ενώ όταν στην Περσία έγινε μια “μικροεπανάσταση” των Μακεδόνων που ήθελαν να γυρίσουν στην πατρίδα τους, τους μάζεψε ο Αλέξανδρος και τους είπε: “Φτάσατε ξυπόλητοι και γυρνάτε τώρα με τόσα χρυσάφια”. Οπότε, όπως και αν το κάνουμε, πρέπει να εξηγήσουμε που βρέθηκαν τα χρυσά στεφάνια, στον τάφο του λεγόμενου Φιλίππου. Οπότε όταν βρέθηκε ο σκελετός του Φιλίππου, από τους Αμερικανούς, με το τραύμα στην κνήμη οι δικοί μας δεν απάντησαν. Σου λέει, μόνο ο Φίλιππος θα είχε τραύμα στην κνήμη; Βρήκαμε και είναι σίγουρο, τον τάφο του μικρού Αλεξάνδρου που σκότωσε ο Κάσσανδρος. Το DNA του μικρού Αλεξάνδρου, είναι σχετικό με αυτό στον τάφο του λεγόμενου Φιλίππου. Άρα λένε πως είναι ο Φίλιππος, ο παππούς».
