Η λέξη «ποντίφικας» προέρχεται από τη λατινική λέξη «pontifex», που κυριολεκτικά σημαίνει «κατασκευαστής γεφυρών» (pons + facere). Μεταφορικά σημαίνει «αυτός που γεφυρώνει», και στην περίπτωσή του, ο Πάπας Φραγκίσκος είναι ηλίου φαεινότερον ότι θεωρεί χρέος του να τιμήσει στο έπακρο αυτόν τον ρόλο.
Γι’ αυτό οι παρεμβάσεις του είναι λάθος να λογίζονται ή να χαρακτηρίζονται ως πολιτικές. Διότι απλούστατα επιτελεί επί της ουσίας το έργο που ανατέθηκε από την Εκκλησία του και πολύ περισσότερο από την πίστη του, το λειτούργημά του, και τίποτε παραπάνω.
Εντούτοις, ο Πάπας Φραγκίσκος, κατά κόσμον Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, έχει αποδείξει ότι δεν προτίθεται να γεφυρώσει οποιοδήποτε χάσμα: Δεν προτίθεται να συμφιλιώσει τους θύτες και τα θύματα, τους κατέχοντες αμύθητους θησαυρούς και τους κατατρεγμένους, τους γεννήτορες των πολέμων και «της Γης τους κολασμένους» – τους ξεριζωμένους από τον τόπο τους.
Αρχικά, το έχει αποδείξει αγκαλιάζοντας -όσο λίγοι ηγέτες- τους φτωχούς, τους μετανάστες, τους πρόσφυγες, όπως θα πράξει και σήμερα (5/12) στη Λέσβο, όπου θα πάει ξανά για τον ίδιο ιερό σκοπό: να στείλει το πανανθρώπινο μήνυμα της αλληλεγγύης προς παν καταδυναστευμένο πλάσμα. Για να σφίξει το χέρι των προσφύγων που «φιλοξενούνται» στον καταυλισμό του νησιού, τον οποίον είχε επισκεφθεί και πριν από πέντε χρόνια. Να τους δώσει κουράγιο και να διαλαλήσει ότι όλες οι ψυχές έχουν το ίδιο βάρος.
Λάβαρο ειρήνης και αδελφοσύνης
Για τον ίδιο, ένα γεφύρι είναι και η Συμφωνία των Πρεσπών. Ένα μεγάλο γεφύρι πάνω από τις διαφορές των λαών της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας. Κατά τη χθεσινή ομιλία του στο Προεδρικό Μέγαρο, ενώπιον του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας τάχθηκε υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών, την οποίαν παραλλήλισε με την Οδύσσεια.
«Οι προκλήσεις απαιτούν να συνεργαστούμε συγκεκριμένα και ενεργά. Η διεθνής κοινότητα το χρειάζεται για να διανοίξει δρόμους ειρήνης μέσω μιας πολυμέρειας που δε θα ασφυκτιά από υπερβολικές εθνικιστικές διεκδικήσεις. Η πολιτική το χρειάζεται να για να θέσει τις κοινές ανάγκες πάνω από τα ιδιωτικά συμφέροντα», τόνισε ο Πάπας Φραγκίσκος.
«Μπορεί να φαίνεται μιαν ουτοπία, ένα ταξίδι δίχως ελπίδα σε μια ταραγμένη θάλασσα, μια μακρά και άπιαστη Οδύσσεια. Ωστόσο, τούτο το ταξίδι σε μια θαλασσοταραχή, όπως διδάσκει το μεγάλο ομηρικό έπος, συχνά είναι ο μόνος τρόπος και η μόνη οδός», προσέθεσε ο ίδιος.
«Από αυτήν την άποψη, θα ήθελα να ανανεώσω την εκτίμησή μου για τη δύσκολη διαδρομή που οδήγησε στη Συμφωνία των Πρεσπών που υπογράφηκε μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας», κατέληξε ο θρησκευτικός ηγέτης.
Ο «εθνικισμός» και τα «ιδιωτικά συμφέροντα». Ο Ποντίφικας διατράνωσε την ανάγκη να σωπάσουν οι κορόνες του εθνικισμού και να κλείσουν τα αδηφάγα στόματα των ιδιωτικών συμφερόντων που τρέφονται από τον διχασμό των λαών.
Εξέθεσε όσους νεοφιλελεύθερους ταΐζουν τον εθνικισμό και τα εν λόγω ιδιωτικά συμφέροντα, μα και πολιτικούς που δηλώνουν θεματοφύλακες αρχών και αξιών που ανήκουν τον ιδεολογικό αντίποδα των παραπάνω. Λόγου χάριν, πολιτικούς που, μολονότι δηλώνουν σοσιαλιστές και δη οπαδοί του Ανδρέα Παπανδρέου, τάσσονται κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών. Του Ανδρέα Παπανδρέου, που -έστω- δήλωνε θιασώτης του διεθνισμού.
Ο Πάπας Φραγκίσκος δήλωσε, λοιπόν, ότι η Συμφωνία των Πρεσπών «είναι ο μόνος τρόπος και η μόνη οδός». Μια συμφωνία που επετεύχθη χάρις στον Αλέξη Τσίπρα. Το 2019, δε, ο 266ος Πάπας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας ξεχώρισε τον τότε πρωθυπουργό της Ελλάδας ανάμεσα στους Ευρωπαίους ηγέτες, δηλώνοντας για τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία το εξής:
«Μίλησα κάποτε σ’ έναν πολιτικό, έναν άνθρωπο τον οποίον σέβομαι και θα πω το όνομά του: Αλέξης Τσίπρας. Και μιλώντας γι’ αυτό (σ.σ. για τους μετανάστες) και για τις συμφωνίες να μην τους επιτραπεί η είσοδος, μου εξήγησε τις δυσκολίες, όμως, στο τέλος μου μίλησε από καρδιάς και είπε αυτήν τη φράση: ”Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι πιο σημαντικά από τις συμφωνίες”. Η φράση αυτή αξίζει το Βραβείο Νόμπελ».
Χαράσσοντας ανθρωπιστικό διάδρομο
Την ίδια εποχή, ο ίδιος υποδέχθηκε στο Βατικανό 33 πρόσφυγες που μετέβησαν στο ανεξάρτητο κράτος από την Ιταλία από τη Μυτιλήνη με ανθρωπιστικό διάδρομο.
#PopeFrancis meets recently-arrived refugees from the Greek island of Lesbos, and unveils a cross in the Vatican’s Belvedere Courtyard to remember those who make perilous journeys in search of a better life.https://t.co/al0rxTVoEN
— Vatican News (@VaticanNews) December 19, 2019
«Με το να μπλοκάρουμε τις βάρκες δεν λύνεται το πρόβλημα. Πρέπει να βάλουμε στην άκρη τα οικονομικά συμφέροντα για να υπερασπιστούμε την αξιοπρέπεια του κάθε ανθρώπου, του οποίου η ζωή, για τον Κύριο, είναι πολύτιμη», είχε επισημάνει τότε.
«Είμαστε όλοι υπεύθυνοι για τη ζωή των συνανθρώπων μας και ο Κύριος θα μας ζητήσει να δώσουμε λόγο γι’ αυτό», είχε προσθέσει, κι είχε επισημάνει το εξής: «Οι μετανάστες και οι πρόσφυγες είναι θύματα όσων τους απωθούν».
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ποντίφικας παλεύει κατ’ αυτόν τον τρόπο τόσο για τους πρόσφυγες όσο και για τους μετανάστες της χώρας μας, αλλά και γενικότερα του πλανήτη. Κόντρα στις μισαλλόδοξες, άναρθρες κραυγές, και μερίδας του χριστιανικού ποιμνίου, τ’ οποίο στην Ελλάδα έχει πολλάκις διαδηλώσει την έχθρα του έναντι αυτών των διαλυμένων ανθρώπων, ο Πάπας Φραγκίσκος κηρύττει την αγάπη αντιμάχεται με το φως της ζωής το σκοτάδι του θανάτου, που επικρέμεται σα δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα κεφάλια των προσφύγων και των μεταναστών.
«Η αδικία είναι εκείνη που τους αναγκάζει να διασχίζουν ερήμους και θάλασσας, οι οποίες μετατρέπονται σε νεκροταφεία. Είναι η αδικία που τους αναγκάζει να υπομένουν αδιανόητη κακοποίηση, υποδούλωση κάθε είδους και βασανιστήρια σε απάνθρωπους καταυλισμούς κράτησης», είχε δηλώσει πριν από δυο χρόνια για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες.
Ο Πάπας των φτωχών
Ο Πάπας Φραγκίσκος καταγγέλλει το γεγονός της ίδιας της ύπαρξης της φτώχιας. Άλλωστε, στην πρώτη ομιλία του στις 16 Μαρτίου του 2013, ο Φραγκίσκος δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι είχε επιλέξει να ονομαστεί «Φραγκίσκος» προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης (1182-1226), επειδή ανησυχούσε ιδιαίτερα για την ευημερία των φτωχών.
Εξήγησε ότι, όταν έγινε σαφές κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας του κονκλάβιου ότι θα εκλεγεί ως νέος επίσκοπος της Ρώμης, ο Βραζιλιάνος καρδινάλιος Κλάουντιο Ούμες τον προσέγγισε και του ψιθύρισε: «Μην ξεχάσεις τους φτωχούς», κάτι που έκανε τον Μπεργκόλιο να σκεφτεί τον Άγιο.
Ο Μπεργκόλιο είχε εκφράσει προηγουμένως τον θαυμασμό του για τον Άγιο Φραγκίσκο, εξηγώντας ότι «έφερε στον Χριστιανισμό μια ιδέα της φτώχειας ενάντια στην πολυτέλεια, την υπερηφάνεια, την ματαιοδοξία των πολιτικών και εκκλησιαστικών δυνάμεων της εποχής. Άλλαξε την ιστορία».
Δικαιώματα
Οι πρωτοπόρες -για επικεφαλής Εκκλησίας- απόψεις του 84χρονου Αργεντινού από Μπουένος Άιρες, προκαλούν τον θαυμασμό των προοδευτικών δυνάμεων του κόσμου μας και ταυτοχρόνως αμηχανία στις τάξεις των συντηρητικών του.
Επί παραδείγματι, ο Φραγκίσκος έχει δηλώσει στο περιοδικό La Civiltà Cattolica ότι η Εκκλησία δεν χρειάζεται να μιλάει διαρκώς για τα ζητήματα της άμβλωσης, της τεχνητής αντισύλληψης και της ομοφυλοφιλίας.
Πρόσθεσε ότι η εκκλησία έχει επικεντρωθεί σε ασήμαντα ζητήματα και, ως εκ τούτου, δεν πρέπει να είναι τόσο επιρρεπής στο να καταδικάζει πράγματα, ενώ οι ιερείς θα πρέπει να είναι πιο δεκτικοί. Είπε ακόμη ότι το εξομολογητήριο πρέπει να χρησιμοποιείται ώστε να παρακινεί τους ανθρώπους να βελτιώνουν τον εαυτό τους.
Στο δοκίμιο Evangelii gaudium, που εκδόθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2013, αποκάλυψε τα σημεία στα οποία θα έδινε έμφαση κατά το ποντιφικάτο του. Ένα από αυτά ήταν βοήθεια προς τους φτωχούς και μάχη για κοινωνική δικαιοσύνη.
Ο αντιιμπεριαλιστής Ποντίφικας
Με τον λόγο του, ο Ποντίφικας έχει καταδικάσει και τον ιμπεριαλισμό, το μακρύ χέρι του καπιταλισμού, ο οποίος δημιουργεί πολέμους -για ν’ αβγατίζει τα κέρδη του κεφαλαίου- και κατ’ επέκτασιν τη μετανάστευση και την προσφυγιά.
«Υπάρχει σκοτάδι στις καρδιές των ανθρώπων, όμως, το φως του Χριστού είναι μεγαλύτερο. Υπάρχει σκοτάδι στις προσωπικές, οικογενειακές και κοινωνικές σχέσεις, όμως, το φως του Χριστού είναι μεγαλύτερο. Υπάρχει σκοτάδι στις οικονομικές, γεωπολιτικές και οικολογικές συρράξεις, όμως, ακόμη μεγαλύτερο είναι το φως του Χριστού», έχει δηλώσει σχετικά.
Θυμίζουμε ότι ο Πάπας Φραγκίσκος είχε επισκεφθεί τη Λέσβο και τον Απρίλιο του 2016, οπότε και πραγματοποιήθηκε η ιστορική συνάντηση των τριών ιεραρχών: του ιδίου με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Ιερώνυμο.
