Το απόλυτο χάος επικρατεί σε πολλά αεροδρόμια παγκοσμίως λόγω του ξαφνικού «μπλακ άουτ» στα πληροφοριακά συστήματα της Microsoft (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ), γεγονός που οδήγησε σε μεγάλες καθυστερήσεις αλλά και σε ακυρώσεις πτήσεων.
Ποια όμως είναι τα δικαιώματα των επιβατών που είχαν σήμερα προγραμματισμένη πτήση και η οποία είτε καθυστέρησε είτε ακυρώθηκε;
Όπως αναφέρει ο επίσημος ιστότοπος της Ε.Ε europa.eu, τα δικαιώματα επιβατών αεροπορικών μεταφορών ισχύουν:
- εάν η πτήση σας εκτελείται στο εσωτερικό της ΕΕ από αεροπορική εταιρεία χώρας της ΕΕ ή χώρας εκτός ΕΕ
- εάν η πτήση σας φθάνει στην ΕΕ από χώρα εκτός ΕΕ και εκτελείται από αεροπορική εταιρεία χώρας της ΕΕ
- εάν η πτήση σας αναχωρεί από χώρα της ΕΕ με προορισμό χώρα εκτός ΕΕ και εκτελείται από αεροπορική εταιρεία χώρας της ΕΕ ή χώρας εκτός ΕΕ
- εάν δεν έχετε ήδη λάβει παροχές (αποζημίωση, μεταφορά με άλλη πτήση, βοήθεια από την αεροπορική εταιρεία) για προβλήματα σχετικά με τις πτήσεις του συγκεκριμένου ταξιδιού, βάσει της σχετικής νομοθεσίας χώρας εκτός ΕΕ.
Πτήσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο σε χώρα της ΕΕ
Από την 1η Ιανουαρίου 2021 οι κανόνες της ΕΕ για τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών δεν εφαρμόζονται σε περιπτώσεις άρνησης επιβίβασης, ματαίωσης ή καθυστέρησης πτήσεων από το Ηνωμένο Βασίλειο προς την ΕΕ, εάν η πτήση εκτελείται από βρετανικό αερομεταφορέα ή άλλον αερομεταφορέα εκτός ΕΕ, ακόμη και αν η κράτηση για την πτήση έχει γίνει πριν από την ημερομηνία αυτή. Ωστόσο, οι κανόνες της ΕΕ εξακολουθούν να ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2021 εάν η πτήση από το Ηνωμένο Βασίλειο προς την ΕΕ εκτελείται από αερομεταφορέα της ΕΕ, εκτός εάν έχετε ήδη λάβει αποζημίωση ή παροχές βάσει της νομοθεσίας του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ως ΕΕ νοούνται οι 27 χώρες της ΕΕ, στις οποίες περιλαμβάνονται και η Γουαδελούπη, η Γαλλική Γουιάνα, η Μαρτινίκα, η Ρεϊνιόν, η Μαγιότ, ο Άγιος Μαρτίνος (Γαλλικές Αντίλλες), οι Αζόρες, η Μαδέρα και οι Κανάριες Νήσοι (αλλά όχι οι Φερόες Νήσοι). Οι κανόνες της ΕΕ ισχύουν επίσης για τις πτήσεις από και προς την Ισλανδία, τη Νορβηγία και την Ελβετία.
Τόσο η πτήση αναχώρησης όσο και η πτήση επιστροφής θεωρούνται πάντα ως δύο χωριστές πτήσεις, ακόμη και αν η κράτησή τους ήταν ενιαία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αεροπορική εταιρεία που εκτελεί την πτήση (γνωστή και ως ο πραγματικός αερομεταφορέας) μπορεί να είναι διαφορετική από την εταιρεία που αγοράσατε το εισιτήριό σας. Σε περίπτωση προβλημάτων υπεύθυνη είναι μόνο η αεροπορική εταιρεία που εκτελεί την πτήση. Σε περιπτώσεις που μια αεροπορική εταιρεία μισθώνει (με συμφωνία πλήρους μίσθωσης) ένα αεροσκάφος, συμπεριλαμβανομένου του πληρώματός του, από άλλη αεροπορική εταιρεία, η αεροπορική εταιρεία που μισθώνει το αεροσκάφος έχει την επιχειρησιακή ευθύνη της πτήσης και θεωρείται η αεροπορική εταιρεία που εκτελεί την πτήση, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ (συγκεκριμένα τον κανονισμό 261/2004).
Τα δικαιώματα των επιβατών σε περίπτωση καθυστέρησης της πτήσης
Σύμφωνα, πάντα, με τον ιστότοπο της ΕΕ, εάν η πτήση σας έχει καθυστέρηση κατά την αναχώρηση, δικαιούστε βοήθεια, επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου και πτήση επιστροφής, ανάλογα με τη διάρκεια της καθυστέρησης και την απόσταση της πτήσης.
Εάν φτάσατε στον τελικό σας προορισμό με καθυστέρηση μεγαλύτερη από 3 ώρες, δικαιούστε αποζημίωση, εκτός αν η καθυστέρηση οφειλόταν σε έκτακτες περιστάσεις.
Η αεροπορική εταιρεία πρέπει να μπορεί να το αποδείξει, παρέχοντας, για παράδειγμα, αποσπάσματα από το ημερολόγιο του αεροσκάφους ή αναφορές συμβάντων. Ο αερομεταφορέας πρέπει να δώσει τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία στον αρμόδιο εθνικό φορέα ελέγχου εφαρμογής, καθώς και στους αντίστοιχους επιβάτες σύμφωνα με τις εθνικές διατάξεις σχετικά με την πρόσβαση σε έγγραφα.
Τι γίνεται σε περίπτωση ακύρωσης πτήσης
Εάν η πτήση ακυρωθεί έχετε δικαίωμα να επιλέξετε επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου, μεταφορά με άλλη πτήση ή πτήση επιστροφής.
Δικαιούστε επίσης βοήθεια στο αεροδρόμιο.
Εάν δεν είχατε ενημερωθεί για την ακύρωση τουλάχιστον 14 ημέρες πριν από την προγραμματισμένη ημερομηνία αναχώρησης, έχετε δικαίωμα σε αποζημίωση. Η αεροπορική εταιρεία έχει την υποχρέωση να αποδείξει εάν και πότε ενημερωθήκατε προσωπικά ότι η πτήση σας ακυρώθηκε. Εάν αυτό δεν συμβεί, μπορείτε να ζητήσετε περαιτέρω βοήθεια από την αρμόδια εθνική αρχή .
Ωστόσο, δεν οφείλεται αποζημίωση αν ο αερομεταφορέας μπορεί να αποδείξει ότι η ακύρωση οφείλεται σε έκτακτες περιστάσεις οι οποίες δεν θα μπορούσαν να αποφευχθούν ακόμη και αν είχαν ληφθεί όλα τα εύλογα μέτρα. Η αεροπορική εταιρεία πρέπει να μπορεί να το αποδείξει, παρέχοντας, για παράδειγμα, αποσπάσματα από το ημερολόγιο του αεροσκάφους ή αναφορές συμβάντων. Ο αερομεταφορέας πρέπει να δώσει τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία στον αρμόδιο εθνικό φορέα ελέγχου εφαρμογής, καθώς και στους αντίστοιχους επιβάτες σύμφωνα με τις εθνικές διατάξεις σχετικά με την πρόσβαση σε έγγραφα.
Η αεροπορική εταιρεία οφείλει να σας προτείνει να επιλέξετε – και αυτό θα ισχύει μία μόνο φορά – ανάμεσα:
- στην επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου σας και, εάν έχετε πτήση ανταπόκρισης, σε πτήση επιστροφής στο αεροδρόμιο αναχώρησης, το συντομότερο δυνατό
- στη μεταφορά με άλλη πτήση στον τελικό προορισμό σας το ταχύτερο δυνατό ή,
- στη μεταφορά με άλλη πτήση σε μεταγενέστερη ημερομηνία, όπως σας εξυπηρετεί, υπό παρεμφερείς όρους μεταφοράς, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα θέσεων.
Από τη στιγμή που επιλέξετε μία από τις τρεις αυτές εναλλακτικές λύσεις, δεν θα έχετε πλέον δικαίωμα στις υπόλοιπες δύο. Ωστόσο, μπορεί να διατηρηθεί η υποχρέωση της αεροπορικής εταιρείας να καταβάλει αποζημίωση ανάλογα με την απόσταση και την καθυστέρηση σε σχέση με τον αρχικά προγραμματισμένο χρόνο άφιξης.
- Εάν η αεροπορική εταιρεία δεν συμμορφωθεί με την υποχρέωσή της να προσφέρει μεταφορά με άλλη πτήση ή επιστροφή υπό παρεμφερείς όρους μεταφοράς το ταχύτερο δυνατό, οφείλει να σας επιστρέψει τον ναύλο.
- Εάν η αεροπορική εταιρεία δεν σας προσφέρει τη δυνατότητα να επιλέξετε ανάμεσα στην επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου και στη μεταφορά με άλλη πτήση, αλλά αποφασίσει μονομερώς να σας επιστρέψει το αντίτιμο του αρχικού εισιτηρίου, έχετε δικαίωμα σε επιπλέον επιστροφή της διαφοράς του αντιτίμου σε σχέση με το νέο εισιτήριο (υπό παρεμφερείς όρους μεταφοράς).
- Εάν κάνατε κράτηση για πτήση αναχώρησης και πτήση επιστροφής χωριστά με διαφορετικές αεροπορικές εταιρείες και η πτήση αναχώρησης ακυρωθεί, αποζημίωση οφείλεται μόνο για την πτήση που ακυρώθηκε.
Ωστόσο, αν η πτήση αναχώρησης και η πτήση επιστροφής εκτελούνται από διαφορετικούς αερομεταφορείς αλλά αποτελούσαν μέρος ενιαίας κράτησης, σε περίπτωση που ακυρωθεί η πτήση αναχώρησης, έχετε τα παρακάτω δικαιώματα:
- Αποζημίωση
- Επιλογή ανάμεσα στην επιστροφή ολόκληρου του αντιτίμου του εισιτηρίου σας (πτήση μετάβασης και πτήση επιστροφής) ή μεταφορά με άλλη πτήση μετάβασης
Βοήθεια σε περίπτωση ακύρωσης
Οι αεροπορικές εταιρείες οφείλουν να σας προτείνουν και να σας παρέχουν βοήθεια δωρεάν κατά τη διάρκεια της αναμονής σας. Σε περίπτωση διακοπής του ταξιδιού, θα πρέπει να απευθύνεστε στην αεροπορική εταιρεία, ώστε να αποφεύγετε να κάνετε εσείς τις σχετικές διευθετήσεις. Οι αεροπορικές εταιρείες πρέπει επίσης να εξασφαλίζουν, κατά περίπτωση, κατάλυμα με εύκολη πρόσβαση για τα άτομα με αναπηρία και τους εκπαιδευμένους σκύλους τους. Η βοήθεια που πρέπει να παρέχεται περιλαμβάνει:
- Αναψυκτικά
- Τρόφιμα
- Κατάλυμα (εάν πρόκειται να ταξιδέψετε την επόμενη ημέρα)
- Μεταφορά στο κατάλυμα και επιστροφή στο αεροδρόμιο
- 2 τηλεφωνήματα, τέλεξ, φαξ ή ηλεκτρονικά μηνύματα
Αν δεν σας προσφέρθηκε βοήθεια και πληρώσατε για τα γεύματα, τα αναψυκτικά κ.λπ., η αεροπορική εταιρεία οφείλει να σας επιστρέψει τα έξοδα, εφόσον αυτά ήταν αναγκαία, εύλογα και ανάλογα με την περίσταση. Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να φυλάξετε όλες τις σχετικές αποδείξεις. Δικαιούστε βοήθεια μόνον αν πρέπει να περιμένετε άλλη πτήση, υπό παρεμφερείς όρους μεταφοράς, προς τον τελικό προορισμό σας το ταχύτερο δυνατό ή πτήση επιστροφής.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η αεροπορική εταιρεία μπορεί να αποφασίσει να περιορίσει ή να αρνηθεί τη βοήθεια, εφόσον αυτή θα δημιουργούσε περαιτέρω καθυστέρηση σε επιβάτες που περιμένουν μια εναλλακτική ή καθυστερημένη πτήση.
Έκτακτες περιστάσεις: Πότε δεν δικαιούστε αποζημίωση
Οι έκτακτες περιστάσεις μπορεί να έχουν ως συνέπεια περισσότερες από μία ακυρώσεις ή καθυστερήσεις άφιξης στον τελικό προορισμό. Μερικά από τα παραδείγματα συμβάντων που χαρακτηρίζονται ως έκτακτες περιστάσεις είναι: αποφάσεις διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας, πολιτική αστάθεια, κακές καιρικές συνθήκες και κίνδυνοι για την ασφάλεια.
Περιστάσεις που δεν θεωρούνται έκτακτες είναι:
- τα περισσότερα τεχνικά προβλήματα που ανακύπτουν κατά τη συντήρηση του αεροσκάφους ή οφείλονται σε έλλειψη συντήρησής του
- πρόσκρουση αεροσκάφους σε κινητή σκάλα επιβίβασης
- απεργίες του προσωπικού του αερομεταφορέα (εσωτερική απεργία)
Οποιαδήποτε απεργία προσωπικού εκτός του αερομεταφορέα που επηρεάζει τη λειτουργία της αεροπορικής εταιρείας μπορεί να θεωρηθεί ως έκτακτη περίσταση. Ωστόσο, για να απαλλαγεί από την υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης, η αεροπορική εταιρεία πρέπει να αποδείξει ότι: i) υπάρχει σχέση μεταξύ των έκτακτων περιστάσεων και της καθυστέρησης ή της ματαίωσης, και ii) η καθυστέρηση ή η ματαίωση δεν θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί ακόμη και αν είχαν ληφθεί όλα τα εύλογα μέτρα.
Εάν η αεροπορική εταιρεία δεν σας δώσει ικανοποιητική εξήγηση, μπορείτε να απευθυνθείτε στην εθνική σας αρχή για περαιτέρω βοήθεια.
