Η «μουσική» στο Αλγέρι άλλαξε τελευταία και δεν ηχεί πια καθόλου ευχάριστα στα αυτιά της Αθήνας ! Πριν από δυο χρόνια, τον Φλεβάρη του 2020, όταν η Τουρκία είχε ξεκινήσει να αποστέλλει μισθοφορικά στρατεύματα στην Λιβύη , ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας έσπευσε στην Αλγερία που συνορεύει με την Λιβύη και μέχρι τότε οι σχέσεις της με την Τουρκία κάθε άλλο παρά ιδανικές χαρακτηρίζονταν…
Ο Νίκος Δένδιας επισκεπτόμενος το Αλγέρι στις 13 Φεβρουαρίου του 2020 όπου έγινε δεκτός από τον Αλγερινό πρόεδρο Αμπντελματζίντ Τεμπούν και ενώ είχε συνομιλίες με τον Αλγερινό ομόλογο του Σάμπρι Μπουκάντουμ, δήλωνε εφησυχασμένος ότι η Αλγερία είναι ενάντια σε κάθε ξένη στρατιωτική παρέμβαση στην περιοχή της Βορείου Αφρικής και εργάζεται προς την κατεύθυνση της δημιουργίας μιας σταθερής κοινωνίας και ενός λειτουργικού κράτους στη Λιβύη.
Αυτό – υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο Ν. Δένδιας – για την Αλγερία αποτελεί «κόκκινη γραμμή» και για μας είναι «μουσική στ’ αυτιά μας»…
Έκτοτε για την ελληνική διπλωματία το Αλγέρι παρέμενε ένα τραγούδι του «καμηλιέρη» σ’ ένα γλυκό αφρικάνικο σκοπό!
Ένα όνειρο ξωτικό – μαγικό μες στην Μπαρμπαρία με νεράιδες γλυκές….
Μόνο που σύμφωνα με την ερμηνεία του ονειροκρίτη όταν μια γυναίκα (πχ Ελλάδα) βλέπει στα όνειρα της αφρικανικές σκηνές σημαίνει ότι θα κάνει ταξίδια που δεν θα της προσφέρουν κανένα όφελος ή ικανοποίηση και θα νιώσει μόνη.
Δυστυχώς ο ονειροκρίτης επιβεβαιώνεται δυο χρόνια μετά …
-Το ταξίδι του Νίκου Δένδια στο Αλγέρι τον Φλεβάρη του 2020 αποδείχτηκε ένα όνειρο απατηλό όπως θα δούμε στην συνέχεια…
-Η «εθνική μοναξιά» της Ελλάδας στην αμμοθύελλα της βορείου Αφρικής επιβεβαιώνεται με τον αποκλεισμό της από την Διάσκεψη του Βερολίνου για το Λιβυκό όπου συμμετέχουν 16 χώρες. Ίσως είναι τα αντίποινα της Καγκελαρίας στην Αθήνα για την αιφνίδια υπογραφή της εν μέρει οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου τον Αύγουστο του 2020. Έγινε πίσω από την πλάτη της Μέρκελ ενώ εκείνη είχε αναλάβει διπλωματική πρωτοβουλία για την εκτόνωση της έντασης με την Τουρκία στο Αιγαίο και την Νοτιοανατολική Μεσόγειο…
Παρ ότι στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες δεν συζητήθηκαν διεξοδικά θέματα περιφερειακής ασφάλειας που αφορούν την Βόρειο Αφρική, η κατάσταση στην Λιβύη αναλύθηκε εις βάθος στην Διάσκεψη του Βερολίνου.
Σύμφωνα με τον Γερμανό ΥΠΕΞ Χάικο Μάας το ζητούμενο στην Διάσκεψη ήταν η αναζήτηση λύσεων για ένα ειρηνικό και ασφαλές μέλλον σε μια σταθερή και ενωμένη Λιβύη με ταυτόχρονη αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων (Τουρκίας και Ρωσίας).
Παρά τις όποιες υποσχέσεις μπορεί να έχει δώσει η Τουρκία στο Βερολίνο για αποχώρηση των στρατευμάτων της από την Λιβύη παραμένει αμφίβολο εάν τελικώς το πράξει. Η Λιβύη γεωγραφικά βρίσκεται στην καρδιά της βόρειας Αφρικής και για τα νεο-οθωμανικά όνειρα της Τουρκίας αποτελεί στρατηγικό σημείο…
Οι πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας για την διατήρηση της στρατιωτικής παρουσίας της στην Λιβύη φαίνονται από τα μνημόνια συνεργασίας που υπέγραψε πρόσφατα με την Αλγερία.
Ο Ερντογάν από τα τέλη του 2019 δρώντας ως νεο-οθωμανός αυτοκράτορας αφού στρατιωτικά πάτησε το πόδι του στην Λιβύη , στο κέντρο των βορειοαφρικανικών ακτών της Μεσογείου ξεκίνησε με το δόρυ του εμπορίου διπλωματικές κινήσεις ώστε μακροπρόθεσμα να εντάξει στην σφαίρα επιρροής του όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες του μουσουλμανικού τόξου της βόρειας Αφρικής.
Η Αλγερία ήταν από τους πρώτους στόχους του Ερντογάν για τρεις βασικούς λόγους. Αφενός διότι συνορεύει με την Λιβύη και κυρίως με το τμήμα εκείνο που ήδη έχουν εγκατασταθεί τα τουρκικά στρατεύματα. Αφετέρου διότι αποτελεί το «κατώφλι» της Γαλλίας και την «πόρτα» του Μαγκρέμπ, των χωρών της Βορειοδυτικής Αφρικής (Μαρόκο, Αλγερία , Τυνησία, Δυτική Σαχάρα, Μαυριτανία).
Οι σχέσεις της Τουρκίας με την Αλγερία παρέμεναν στο «καταψύκτη» τα τελευταία 70 χρόνια ! Στην Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1955 η Τουρκία ως κοσμικό κράτος του δυτικού κόσμου απείχε από την ψηφοφορία για την αυτοδιάθεση της Αλγερίας. Παρά την κοινή ιστορική κληρονομιά, η Τουρκία και η Αλγερία, λόγω των διαφορετικών πολιτικών και ιδεολογικών τους τάσεων, δεν είχαν αναπτύξει σχέσεις καθ ‘όλη την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Ακόμα και μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού , οι δύο χώρες δεν κατάφεραν να βρουν κοινό έδαφος για να οικοδομήσουν στενότερες σχέσεις.
Ωστόσο τα τελευταία δυο έτη και καθώς η Τουρκία απέκτησε στρατιωτική παρουσία στη Λιβύη η Άγκυρα ξεκίνησε να αναπτύσσει σχέσεις και με το Αλγέρι, ενώ παράλληλα
επιχειρεί να αμβλύνει τα προβλήματά της με την Αίγυπτο και να διατηρήσει μια προσεκτική σχέση με την Τυνησία και το Μαρόκο.
Με τις πρόσφατες δηλώσεις του Αλγερινού Προέδρου γίνεται σαφές τι επιδιώκει η Τουρκία στην Βόρειο Αφρική και πώς στριφογυρίζει πια ως μύγα στο ρουθούνι της Γαλλίας.
Σε συνέντευξή του στο γαλλικό εβδομαδιαίο περιοδικό Le Point, ο Πρόεδρος της Αλγερίας Αμπντελματζίντ Τεμπούν ( δυο χρόνια μετά από τις διαβεβαιώσεις και τους όρκους πίστης που έδινε στον Ν Δένδια περί «κόκκινων γραμμών» κατά των ξένων στρατευμάτων στην Β Αφρική) δήλωσε ότι η χώρα του στοχεύει στη δημιουργία στρατηγικής εταιρικής σχέσης με την Τουρκία, στέλνοντας σκληρό μήνυμα στη Γαλλία.
Η Τουρκία έχει ήδη αναπτύξει εμπορικές σχέσεις με την Αλγερία που ξεπερνούν τα 5 δισεκατομμύρια δολάρια. Και όπως παρατήρησε με νόημα ο Αλγερινός Πρόεδρος στο Γαλλικό περιοδικό : «Όποιος ενοχλείται από αυτή τη σχέση πρέπει να επενδύσει στη χώρα μας» !
Είναι πλέον σαφές ότι καθώς η περιφερειακή επιρροή της Γαλλίας εξασθενεί, η Αλγερία, η οποία ανησυχεί για την αστάθεια στη Λιβύη, θεωρεί τη σχέση της με την Τουρκία ως ένα εφεδρικό αποκούμπι.
Επιπλέον ο Αλγερινός Πρόεδρος υπέγραψε πρόσφατα ένα Προεδρικό Διάταγμα για την επικύρωση μιας συμφωνίας με την Τουρκία που εκκρεμούσε για 23 χρόνια ! Η συμφωνία, είχε υπογραφεί το 1998 αλλά δεν είχε εγκριθεί ποτέ από την κυβέρνηση της Αλγερίας και στόχευε στην αύξηση του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών και στην ενίσχυση της συνεργασίας στους τομείς των μεταφορών και των θαλάσσιων υποθέσεων.
Είναι σε αξιοπρόσεκτο ότι πριν από ένα χρόνο μετά από αίτημα του Αλγερινού Προέδρου , η Άγκυρα παρέδωσε έναν φυγόδικο Αλγερινό στρατιώτη που κατηγορούνταν για διαρροή εμπιστευτικών στρατιωτικών πληροφοριών.
Έκτοτε οι δύο πρόεδροι της Τουρκίας και της Αλγερίας έχουν συχνές τηλεφωνικές συνομιλίες. Τον περασμένο Ιανουάριο ο Ερντογάν επισκέφτηκε το Αλγέρι και φέρεται να ζήτησε πρόσβαση στις αεροπορικές και ναυτικές βάσεις της Αλγερίας ώστε μέσω αυτών να υποστηρίζονται οι τουρκικές επιχειρήσεις στη Λιβύη !
Η ανάπτυξη των διμερών σχέσεων Τουρκίας – Αλγερίας βρίσκονται σε αρχικό στάδιο και εντάσσονται στις περιφερειακές γεωπολιτικές αλλαγές που ωστόσο με δυσπιστία και ανησυχία παρακολουθεί το ΝΑΤΟ και η ΕΕ. Ο δρόμος των διμερών σχέσεων Τουρκίας – Αλγερίας σαφώς και δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα κάθε ότι η αντιπολίτευση στην Αλγερία παραμένει υπέρμαχος των Γαλλοαλγεριών σχέσεων.
Παρ όλα αυτά η Αλγερία εξακολουθεί να είναι ένας νέος χώρος εξωτερικής πολιτικής για την Τουρκία. Γι αυτό και στην Τουρκία υποβαθμίζονται ειδήσεις που υποδαυλίζουν τις διμερείς σχέσεις, όπως η
υποστήριξη της Άγκυρας σε μια αλγερική ισλαμιστική ομάδα. Η Τουρκία θεωρεί την Αλγερία ως πόρτα στην πολιτική της στο Μαγκρέμπ, στην οποία έχει οικονομικούς, ενεργειακούς και στρατιωτικούς στόχους και συμφέροντα και προκειμένου να τα διασφαλίσει ακολουθεί μια λεπτή ισορροπία ως προς την χρόνια αντιπαλότητα μεταξύ Αλγερίας και Μαρόκου για το αμφισβητούμενο έδαφος της Δυτικής Σαχάρας. Η Άγκυρα έχει εκφράσει τη σθεναρή της υποστήριξη για μια πολιτική λύση που βασίζεται στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και είναι πιθανό να αποφύγει να διαλέξει πλευρά σε αυτόν τον ανταγωνισμό.
Σε μια εποχή που η Λιβύη είναι ήδη ασταθής και η Αίγυπτος δεν έχει ακόμη πλησιάσει την Τουρκία, η περιοχή του Μαγκρέμπ προσφέρει τόσο προκλήσεις όσο και ευκαιρίες για την Τουρκία.
(Ο Δήμος Βερύκιος είναι δημοσιογράφος)
